ادریس رئیسی، در گفتگو با خبرنگار «پیام راسک» بیان کرد: سد پیشین، سازه‌ای سنگ‌ریزه‌ای با هسته رسی که در سال ۱۳۷۲ افتتاح شده و ظرفیت اولیه مخزن آن ۱۷۵ میلیون مترمکعب است، یکی از ارکان اصلی تأمین آب شرب و کشاورزی بیش از ۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان راسک و مناطق همجوار مانند باهوکلات و گرمبیت محسوب می‌شود.
وی افزود: این سد علاوه بر عملکرد کاربردی خود، بخشی از زیست‌بوم حیاتی تمساح پوزه‌کوتاه (گاندو) را شکل می‌دهد. این گونه نادر در رودخانه‌ها، برکه‌ها و تالاب‌های طبیعی اطراف سد زیست می‌کند و این محدوده در گستره اکوسیستم حفاظت‌شده باهوکلات قرار دارد که در سال ۱۳۶۱ به نام «گاندو» نامگذاری شده و بیش از ۵۶۱ هزار هکتار وسعت دارد.
رئیس اداره محیط زیست راسک خاطر نشان کرد: ظرفیت آبی پایدار در دریاچه سد و برکه‌های طبیعی اطراف، مسیر زندگی، تغذیه و تکثیر گاندوها را تضمین کرده و این شرایط زیستی ویژه باعث شده است که گاندوها در این منطقه حضور مستمر داشته باشند و منافع محیط‌زیستی و توسعه پایدار به‌طور همزمان محقق شود.
وی تاکید کرد : با وجود اهمیت زیستگاهی سد پیشین، تهدیداتی مانند خشکسالی، تغییر کاربری اراضی و خشکی دوره‌ای سد (مانند سال ۱۳۹۷) می‌تواند ثبات اکوسیستم را به خطر بیندازد. با این حال، در سال‌های پربارش مانند ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، سد پیشین سرریز کرد و این رویداد نقش حیاتی در احیای زیست‌بوم منطقه داشت.
رئیسی افزود: در گشت‌ها و پایش‌های انجام‌شده، مواردی همچون کشف لاشه یک گاندو در ۴ بهمن ۱۴۰۱ در نزدیکی سد پیشین ثبت شده که علت مرگ آن توسط کارشناسان در حال بررسی است.
وی ادامه داد: نمونه‌هایی از نجات جان گاندو نیز به وقوع پیوسته است؛ از جمله ورود یک تمساح به تونل نصب تجهیزات سد پیشین که با تلاش همیاران محیط زیست و نگهبانان سد، زنده‌گیری و سپس در برکه‌های پشت سد رهاسازی شد.
رئیس اداره محیط زیست راسک تصریح کرد: در موقعیتی دیگر، گاندوی وحشی وارد برکه‌ای در داخل شهر پیشین شد که تیم حفاظت محیط زیست پس از اقدامات احتیاطی و چندین ساعت انتظار، موفق به زنده‌گیری و انتقال او به زیستگاه مناسب گردید.
وی افزود: این رویدادها نشان‌دهنده ارتباط مستقیم میان ساختارهای انسانی و زیست‌بوم طبیعی هستند که نیازمند حفاظت همزمان از گاندوها و تضمین امنیت مردم است. اجرای طرح‌های بیومتری، آموزش جوامع محلی و نصب تابلوهای هشداردهنده از جمله برنامه‌های در دست اقدام است.
رئیس اداره محیط زیست راسک اظهار کرد: منطقه حفاظت‌شده باهوکلات علاوه بر گاندو، زیستگاه گونه‌هایی مانند سیاه‌گوش، جبیر، بزمجه بنگال، پرندگان شکاری و لاک‌پشت سبز است. گاندو تنها گونه تمساح بومی ایران به شمار می‌رود و مدیریت هوشمندانه منابع آبی و حمایت قانونی از آن اهمیت ملی دارد.
در پایان، ادریس رئیسی با قدردانی از همکاری مردم، نهادها و محیط‌بانان گفت: حفظ گاندو نه تنها یک وظیفه محیط‌زیستی، بلکه مأموریتی فرهنگی و تاریخی است و هماهنگی میان طرح‌های حفاظتی، آموزش عمومی و توسعه زیرساخت‌های پایدار می‌تواند بقای این گونه ارزشمند را برای نسل‌های آینده تضمین کند.
انتهای خبر/
